Sint-Pietersinstituut Turnhout
- Locatie
- Turnhout
- Ontwerper
- Ingenieursbureau France nv in samenwerking met Architectuurgroep Oosthoven
- Aannemer
- Vangeel Wegenbouw bvba
- Realisatie
- 2021
Beschrijving
Het Sint-Pietersinstituut is de meest klimaatvriendelijke school van de regio. Net zoals vele Vlaamse scholen had het Sint-Pietersinstituut te Turnhout een grote, grijze speelplaats waar de plassen na een regenbui blijven staan. Maar de ruimte van 13.610 m² wordt volledig heraan gelegd volgens de principes van een ecologische herinrichting. Het Sint Pietersinstituut onthardt groener en blauwer.
Ontharden! De betontegels op de speelplaats van de basisschool Sint-Pietersinstituut te Turnhout verdwijnen. In de plaats een klimaatrobuuste, circulaire, hittebestendige, recreatieve en sportieve buitenruimte. 3.650m² wordt groene ruimte, en 10.000 m² buitenruimte afgekoppeld van de riolering. Bye bye grijze speelplaats, hello meer groen en meer blauw.
Randvoorwaarden
Ontharden
Momenteel stroomt de volledige verharde oppervlakte van ca 1ha af naar een gemengde riolering in de straat. Na de herinrichting zal er veel minder verharding zijn (3650 m² wordt onthard) en vloeit ALLE verharding af naar groenzones. Het regenwater wordt opgevangen in een langgerekte wadi/beek die stapsgewijs over het volledige terrein gaat. Het regenwater zal bovendien ten goede komen aan de nieuwe bomen die worden aangeplant en die op warme dagen voor verkoeling zullen zorgen.
Hergebruik Regenwater
Met de werken worden de toiletten maximaal aangesloten op het regenwatersysteem. De capaciteit van de putten houdt rekening met het verbruik voor 20 dagen. Deze berekening werd afgetoetst met de grootte van het dak. Er worden 2 hemelwaterputten voorzien, samen 141m³. Hierdoor zal jaarlijks 1.000.000 liter minder stadswater verbruikt zal worden voor toiletspoeling.
Beleving herinrichting GROENER EN BLAUWER
Het concept vertrekt van het duurzaamheidsprincipes. De heraanleg van de speelplaatsen beoogt de creatie van een kwaliteitsvolle, groene, rustige omgeving, maar tegelijkertijd ook een sportieve, uitdagende en avontuurlijke speelruimte vol spel- en leerkansen. Er wordt op een duurzame manier omgesprongen met het hemelwater, wat een positieve invloed heeft op de leefbaarheid van de omgeving, de hittestress, de biodiversiteit, de gezondheid en het algemeen welzijn van de mensen.
Groener
De speelplaats is een plek waar het aangenaam is om te verblijven. In de parkzone was er aandacht voor de bestaande monumentale bomen. Planten en bomen nemen de warmte op en zorgen voor meer schaduw, ze verdampen water waardoor er gezorgd wordt voor verkoeling. Groen heeft in de zomer alleen een verkoelende werking als er voldoende water aanwezig is. Daarom wordt er naast de zorg op voldoende groen ook veel aandacht besteed aan de waterafvoer.
Blauwer
De grondwaterstand is eerder laag en de zone behoort tot het infiltreerbaar gebied van de stad Turnhout. Infiltratieproeven hebben aangetoond dat het water 1.5m/dag infiltreert naar de ondergrond.
Uitvoeringsaspecten
Het ontwerp vertrekt vanuit de natuurlijke ecosystemen om 100% infiltratie te beogen. Het is een én én én verhaal van alle maatregelen opgesomd in de toegepaste maatregelen om tot 100% infiltratie te kunnen komen.
De buitenruimte ‘speelplaats’ van het Sint-Pieters-instituut is een klimaatadaptieve omgevingsaanleg die kadert binnen de ruimere ambitie van de school om de meest klimaatvriendelijke school van de regio te zijn. Een duurzame herinrichting van de speelplaats, zowel groener als blauwer, sluit aan bij de hoge ambities van het Sint-Pietersinstituut. Water wordt zichtbaar gemaakt via groenblauwe dooradering doorheen het project in plaats van afvoer naar de riolering – er wordt gestreefd naar een 100 %
infiltratie.
De school heeft van de werken gebruik gemaakt om de toiletten van de basisschool en de secundaire school te laten spoelen met regenwater. Er worden 2 regenwaterputten voorzien met een capaciteit samen van 140.000 l water. Dit overbrugt een droogteperiode van 20 dagen en is goed voor een jaarlijks verbruik van meer dan 1.000.000 l water – minder verbruik aan stadswater!
Alle hemelwater infiltreert 100% via groenzones, wadi’s en grachten. Daarnaast vormen wadi’s ook een kans als natuurlijk en avontuurlijk speelelement.
De beplantingskeuze gebeurde: klimaatadaptief, biodivers, ecologisch en bij- en insectvriendelijk. Er is veel aandacht gegaan naar een ecologische keuze van de beplanting. Het bestaande park werd proper gezet waarbij exoten (paplaurier, coniferen,…) werden vervangen door streekeigen beplanting.
De keuze werd ook aangepast aan het schoolritme (educatief voedselbos met fruit) en infiltratiebevorderend.
Er werd ook gevelgroen voorzien:
- Het vergroenen van enkele blinde gevels met klimplanten zoals klimop of wilde wingerd vermindert hittestress
- Gevelgroen voorkomt directe zoninstraling, waardoor gebouwen nauwelijks opwarmen en dus ook geen warmte uitstralen. Bijkomend effect is dat de beplanting zonnestraling opvangt en straling niet verder weerkaatst richting het maaiveld.
- Door verdamping zorgt gevelgroen voor een lagere luchttemperatuur.
- Daarnaast zorgt gevelgroen voor effectieve opvang van fijn stof, werkt geluiddempend en trekt ook kleine dieren, vlinders en vogels aan.
- Tevens werden aan de zuid gevel plantvakken gemaakt voor monumentale bomen die in warme periodes zullen zorgen voor de nodige schaduw – koelte.
Investeringskost
De kost bedraagt 1.500.000 euro.
Werking en onderhoud
Om een goede infiltreerbare bodem te hebben dient veel aandacht te gaan naar de kwaliteit van de bodem. Dit vraagt tijd! Het gedetailleerde beplantingsplan en aanleg gebeurt onder toezicht van het Kempisch Landschap.
Contactpersoon
Ingenieursbureau France nv – info@bureau-france.be – 03 491 80 80