Maatregelen

Hieronder vind je een heleboel inspiratie voor een duurzame inrichting van de speelplaats. Je kan de maatregelen filteren op hun inzetbaarheid.

Vind nog meer tips en advies op www.springzaad.be en www.pimpjespeelplaats.be

Filters
Favorieten
Favorieten

Klik op het hartje bij een maatregel om 'm te bewaren.

Infiltratiekom en gracht

Infiltratiekom

Infiltratiekommen met bovengrondse wateropslag kunnen het afstromende hemelwater van verharde oppervlakken zoals daken en speelpleinen tijdelijk bergen. Als de ondergrond ervoor geschikt is, kan het water ter plaatse infiltreren.

Een infiltratiekom of -veld is een licht verlaagd, onverhard terrein waar hemelwater kan infiltreren. De infiltratiekom bestaat uit een humushoudende teelaardelaag, die bij voorkeur begroeid is met gras, planten of struiken. De infiltratiekom kan daardoor perfect geïntegreerd worden in de groenaanplanting.

Het hemelwater wordt bovengronds via open gootjes en waterlopen naar de infiltratievoorziening geleid. Als dat niet mogelijk is, kan een ondergrondse aanvoer ook, mits de plaatsing van een blad- en zandvang. Aan het inlaatpunt moet een te grote stroming worden vermeden, eventueel door middel van een verdeelgoot.

De aanleg van een infiltratiekom vereist slechts een zeer lichte helling. Als een terrein te veel helt, kunnen meerdere infiltratiekommen op verschillende hoogtes achter elkaar worden aangelegd.

Dimensionering

Voor de afmetingen van een infiltratiekom of -veld zijn de hoeveelheid neerslag die moet gebufferd worden en de doorlaatbaarheid van de bodem van belang. Om de doorlaatbaarheid te bepalen, kan best vooraf een infiltratieproef gebeuren. De dimensionering moet voldoen aan de gewestelijk stedenbouwkundige hemelwaterverordening bij toepassing op privaat domein.

Een infiltratiekom kan enkel gebruikt worden als de bodem voldoende doorlatend is. Als uit proeven blijkt dat dit niet zo is en de kom bijgevolg te lang vol blijft staat, is een wadi een mogelijk alternatief.

Bij een wadi wordt onder de teelaarde van de infiltratiekom namelijk een extra pakket van grind, lava, kleikorrels,… voorzien. Het water wordt daarin extra geborgen zodat het infiltratievolume aanzienlijk uitbreidt.

Aanleg

Infiltratiekommen kunnen gecombineerd worden met andere functies zoals bijvoorbeeld een speel- of voetbalpleintje. In dat geval zal een doordacht ontwerp ervoor moeten zorgen dat er voldoende infiltratiecapaciteit gegarandeerd blijft. De bodem kan namelijk verdichten omdat er veel over gelopen wordt. En daardoor vermindert de infiltratiecapaciteit. Dit probleem kan vermeden worden door de infiltratiekom wat groter te dimensioneren of door speeltuigen, vlonders, … creatief te integreren.

Een beplanting met hogere vaste planten in plaats van gras voorkomt het betreden van de infiltratievoorziening.  Een beplanting met struiken helpt vogels, zeker als het een dichte beplanting is met besdragende en stekelige soorten. Ze vinden er voedsel en schuilgelegenheid. Dankzij de wortels van de beplanting blijft de doorlaatbaarheid van de bodem behouden.

Zoals bij alle buffer- en infiltratievoorzieningen is ook bij infiltratiekommen en -velden een overloop nodig die overtollig water afvoert.

In de zomer kunnen de infiltratievelden als speelweide benut worden en zullen ze enkel bij hevige buien onder water komen. In de winter zullen ze vaker onder water staan.

Onderhoud

Een goed onderhoud is cruciaal voor een maximale werking van infiltratiekommen en –velden. Dat houdt in:

  • regelmatig maaien
  • beplanting snoeien
  • noodoverlaat vrijhouden
  • kolken reinigen

Grachten

Een gracht is een kleine beplante beek en dient om regenwater tijdelijk vast te houden, te transporteren en te infiltreren. Een gracht kan zowel gevuld zijn met water als droog staan.

Een regenwatergracht vervult meerdere functies. Ze vangt regenwater op na een zware bui, maar bergt ook water dat via een regenpijp of een verhard deel van de openbare ruimte de gracht instroomt. Vervolgens kan het water via de gracht in de bodem infiltreren, of naar een nabijgelegen regenwatersysteem afgevoerd worden.

Grachten kunnen zo gevormd worden dat ze als infiltratievoorziening werken of onderdeel zijn van een groenvoorziening. Door hun groene uitstraling kunnen grachten goed in groenstroken of bermen geïntegreerd worden. Ze vragen echter wel extra ruimte. De gracht moet onderhouden worden om dichtgroeien en verlanding te voorkomen. Bij een kleibodem blijft het regenwater langer in de gracht staan.

Een groene beplante gracht draagt bij aan verdamping, zorgt zo voor een verkoelend effect en heeft een positieve invloed op de biodiversiteit.

×