Heraanleg Wim Saerensplein Antwerpen
- Locatie
- Deurne
- Opdrachtgever
- Stad Antwerpen
- Ontwerper
- Stad Antwerpen
- Aannemer
- Viabuild nv
- Realisatie
- 2018
- Waar
- Plein
- Situatie
- Heraanleg bestaande situatie
Beschrijving
Het Wim Saerensplein werd heraangelegd van gevel tot gevel om meer ruimte te creëren voor groen en water en het pleingevoel te maximaliseren. Er werd zoveel mogelijk onthard en vergroend en hemelwater wordt verzameld in wadi’s zodat het gebufferd wordt bij zeer hevige regenval en daarna langzaam kan infiltreren in de bodem.
Naast de ambitie om te vergroenen en verblauwen was de verouderde inrichting en de slechte staat van de riolering een aanleiding om het plein grondig her in te richten.
Het algemene concept is om het pleingevoel te maximaliseren door de ruimte van gevel tot gevel als plein in te richten. Het plein werd zo groen mogelijk ingericht zonder de oversteekbaarheid van het plein te verhinderen. Via de paden structuur doorheen het plein ontstaan er verschillende zones. Naast de groenzones en wadi’s zijn er ook speelfonteinen en een aparte speelzone.
Om het plein maximaal te vergroenen werden twee zijden van het plein (noordelijke en oostelijke zijde) afgesloten voor doorgaand verkeer en werd er een clusterparking voorzien. De wekelijkse zaterdagmarkt kan na de heraanleg nog steeds doorgaan op het plein, alsook de jaarlijkse foren.
De bestaande waardevolle bomen (3 platanen en 3 haagbeuken) werden behouden. Er werden 28 nieuwe bomen aangeplant op het plein. Het zijn deels inheemse bomen en deels bomen die maken dat er het jaar rond een aantrekkelijk groenbestand aanwezig is dat in de verschillende seizoenen kleur geeft door bloem, blad of bast. Om het plein in de zomer extra kleur te geven, werden er verschillende zones beplant met prairiebeplanting en voorzien van in het voorjaar bloeiende bloembollen.
Het bestaande gemengde rioleringsstelsel werd opgebroken en vervangen door een gescheiden stelsel. Het hemelwater dat op verharding valt vloeit af naar de onverharde zones om te infiltreren of wordt geleid naar de fonteinen en wadi’s.
De fonteinen maken gebruik van hemelwater vanuit een hemelwaterput. Dit wordt zoveel mogelijk gerecupereerd en bij een bui wordt het overtollige hemelwater overgestort naar de verbonden wadi. De wadi’s zijn voorzien van een vertraagde afvoer naar het hemelwaterstelsel en een noodoverstort. De vertraagde afvoer werkt meermaals per jaar. De noodoverstort zal pas nodig zijn bij extreme buien (tot op heden nog niet gebeurd). De buizen van de hemelwaterafvoer zijn van poreuze beton, waardoor het water ook hier in de ondergrond kan infiltreren.
Randvoorwaarden
Voor de heraanleg van het plein zijn volgende aspecten meegenomen:
- Het plein diende het kloppend hart van Deurne te worden
- Het plein moest een stedelijk en groen karakter krijgen en ruimte bieden om te verblijven
- De markt en de foor moesten mogelijk blijven
- Het plein moest toegankelijk zijn tot aan de rand
- Zoveel mogelijk ontharding, lokale infiltratie en buffering.
- Verkeersveiligheid moest verbeterd worden en voorop staan. Bundelen van het verkeer aan één zijde van het plein. Het parkeren moest optimaal geclusterd worden
- De technisch keerlus van de tram moest geïntegreerd worden
Uitvoeringsaspecten
De bomen in het plein staan in een grote groenzone waardoor weinig maatregelen nodig waren. De grond is hier losgemaakt en er werden voedingstoffen toegevoegd. Voor de 3 bomen aan de rijbaan werd er per boom 12m³ bomenzand gebruikt onder het parkeervak. In het boomvak zelf is 4m³ teelaarde gebruikt.
Infiltratie gebeurt op natuurlijke wijze. De twee wadi’s hebben samen een infiltratieoppervlak van 146m². Er kan ±43m³ gebufferd worden vooraleer de vertraagde afvoer Ø110 in werking treed en 102m³ vooraleer de noodoverstort nodig is.
De voetpaden, parkeerstroken, speeltuin en rijweg werden aangelegd in materialen die standaard gebruikt worden in Antwerpen. In de betonnen padenstructuur is er op de grotere vlakken gewerkt met een uitgewassen licht beton om de grote vlaktes toch te breken. Dit type beton is ook gebruikt aan de fontein.
Participatie burger
Voor opmaak concept: aan de hand van infopanelen en een bevraging op de wekelijkse markt werden de buurtbewoners bevraagd over het Wim Saerensplein. Een honderdtal bewoners gaven hun mening. Uit de resultaten van deze bevraging kwamen enkele prioriteiten naar voor: de bewoners willen vooral een groen plein, voldoende parkeerplaatsen, meer ruimte om te vertoeven en een vlotte bereikbaarheid van de supermarkt, ook voor laden en lossen.
Voor de opmaak van het definitief ontwerp werd er een infomoment georganiseerd om de bewoners en bezoekers van de markt te informeren over het voorliggende ontwerp en werd een vragenronde gehouden om dit ontwerp verder bij te sturen.
Investeringskost
De prijs van dit project bedraagt 1.262.910,83 euro (incl. btw).
Werking en onderhoud
De afvoer van het hemelwater richting de wadi’s en de overstorten naar de riolering werken zoals verwacht. Sinds de oplevering werd de vertraagde afvoer meermaals per jaar gebruikt. De noodoverstort is nog nooit in werking getreden.
De fontein heeft zijn problemen gekend met teruglopend water waardoor de fonteinkelder onder water heeft gestaan toen deze in offline mode werd geplaatst gedurende de winterperiode. Het plaatsen van extra terugslagkleppen vermijdt nu terugstromend water richting de fonteininstallatie.
Het gangbare onderhoud van groen in stad Antwerpen: Jaarlijkse begeleidingssnoei van de bomen gedurende eerste 3 jaar. Maandelijks bewateren van bomen gedurende eerste 3 jaar. Maaien van gras. Maandelijks onderhoud aan de fontein. Hiervoor wordt de eerste drie jaar een kostprijs van 10.000 euro geschat (uitvoering door aannemer). Daarna gebeurt dit intern volgens de gangbare onderhoudsfrequenties en zijn er geen bijkomende jaarlijkse kosten.
Contactpersoon
Els Proost – Els.Proost@antwerpen.be of district.deurne@antwerpen.be