Waterpleinen
Waterpleinen maken het mogelijk om waterberging te combineren met andere functies zoals speelvoorzieningen, groen en rustplekken. Het zijn verdiept aangelegde pleinen. Als het niet geregend heeft, staan ze droog en zijn ze onbeperkt te gebruiken. Als het veel geregend heeft, doen de verdiepte delen dienst als waterberging.
Waterpleinen worden doorgaans toegepast in binnenstedelijke gebieden waar infiltratie niet mogelijk is door hoge grondwaterstanden en waar weinig ruimte is voor buffering. Het regenwater van de omliggende straten worden via open afvoeren of een regenwaterriool op het plein aangesloten.
Voordelen
- waterpleinen maken de dynamiek van het water zichtbaar in de stad en kunnen daarmee de belevingswaarde verhogen
- ze kunnen gecombineerd worden met andere stedelijke functies en staan dus voor een meervoudig gebruik van ruimte
- bij een juist ontwerp kan er tijdelijk een groot volume water gebufferd worden
Ontwerp
Bij het ontwerp moet er veel aandacht besteed worden aan een functionele, technische maar toch esthetische vormgeving. Na een regenbui vullen zich eerst de laagste delen van het waterplein en daar blijft het water ook het langst staan. De gedeelten die onder water komen, moeten gemakkelijk schoon te maken zijn en na iedere vulling gereinigd worden.
Bij het ontwerp kan rekening gehouden worden met een ‘gefaseerd vullen’ van het plein. Speelgedeelten kunnen bijvoorbeeld als eerste gevuld worden en het gebufferde water kan dan deel uitmaken van het spelen. Als een waterplein is uitgerust met speeltuigen, dan moet er aandacht zijn voor kindveiligheid. Een kind dat in het water valt, moet te allen tijde zelfstandig er weer uit kunnen raken.
Door een waterplein te voorzien van een watermuur of fonteintjes, biedt het ook verkoeling op hete zomerse dagen. Stilstaand water koelt de directe omgeving niet of nauwelijks. Bewegend water maakt interactie met de lucht. Hierdoor kan het water beter verdampen, koelt het de lucht en daarmee ook de directe omgeving. Enkele bomen op het plein bieden bijkomende koeling én schaduw.
Een fontein kan uiteraard op elk plein een meerwaarde zijn, ook als speelelement. Algemeen kunnen (speel)pleinen dikwijls multifunctioneel worden ingezet om ook regenwater te bufferen, voor infiltratie of voor buffering. Dit kan zowel ondergronds als bovengronds.
Onderhoud
Onderhoud en beheer zijn belangrijk voor een waterplein omdat het water bovengronds en dus ongezuiverd op het plein komt. Dit betekent dat vervuiling zoals modder, straatvuil, bladeren en takken na het wegpompen van het water op het plein achterblijven. Dit vuil moet direct na het wegtrekken van het water verwijderd worden om het plein weer aantrekkelijk en bruikbaar te maken.
Toegepast in deze projecten