Alle maatregelen

Laat je inspireren door de maatregelen om Vlaanderen groen en blauw in te richten. Ga op een slimmere manier om met water.

Filters

Filter op

wis filters

Thema

Waar

Bovengrondse ruimte

Infiltratiecapaciteit

Grondwaterstand

Maaiveld

Situatie

Favorieten
Favorieten

Klik op het hartje bij een maatregel om 'm te bewaren.

Eetbaar groen

© Victor Dammekens
© Victor Dammekens

Boomgaarden met fruit- en/of notenbomen en nutstuinen zoals moestuinen, kruidtuinen of aanplantingen met kleinfruit vallen onder eetbaar groen. Dit kan onder de vorm van voedselbossen, sneukelhagen, volkstuinen, CSA-boerderijen, … voorkomen.

Effecten en voordelen

Biodiversiteit versterken

Bloesems (nectar en stuifmeel) en vruchten van fruitbomen zorgen voor voedsel voor insecten, vogels en zoogdieren. Door gebruik te maken van lokale oude (minder frequent voorkomende) fruitrassen in kleinschalige (stads)landbouwprojecten wordt de genetische diversiteit versterkt. Dit komt doordat inheemse soorten (insecten, vogels, dieren) hun voedsel en nestgelegenheid al eeuwenlang hoofdzakelijk in inheemse struik- en boomsoorten terugvinden.

Gezondheidsvoordelen

Moestuinieren zorgt voor vers en lokaal geteeld voedsel, verhoogde fysieke activiteit, verbetering van de mentale gezondheid, sociale interactie en gemeenschapsgevoel, betere voedingsgewoonten en educatieve kansen.

Aanleg

Fruitbomen en -struiken gedijen het best op bodems die goed waterdoorlatend zijn, maar toch voldoende water vasthouden. In een te natte bodem is er meer risico op wortelrot, waardoor wortels afsterven. Peren- en kweepeerbomen verdragen een nattere bodem iets beter.

Een aantal andere aandachtspunten bij het aanleggen van eetbaar groen in de publieke ruimte:

  • Kies voor soorten die resistent zijn tegen ziekten en plagen.
  • Maak de standplaats van fruit- en notenbomen toegankelijk en bereikbaar zodat de het oogsten van de vruchten gemakkelijk kan gebeuren.
  • Betrek de omwonenden vanaf het begin van de realisatie zodat ze de locatie, de soortkeuze en het beheer kunnen bepalen. Dit zal zorgen voor meer betrokkenheid, (mede)beheer en een grotere kans dat de vruchten effectief geplukt zullen worden.
  • Plant geen fruitbomen op een stoep of parking. Afgevallen vruchten kunnen er voor vuiligheid, wespen, ongedierte en beschadiging aan auto’s zorgen.
  • Opletten voor verontreiniging: vermijd vervuilde bodem, gronden onder invloed van afvalwater en drukke verkeersassen. Zorg voor (groene) barrières tussen eetbaar groen en mogelijke vervuilingsbronnen.

Er zijn tal van fruitbomen die aangeplant kunnen worden in de publieke ruimte. Een overzicht van de mogelijkheden zijn terug te vinden op deze webpagina van Biodivers Zorggroen.

Meer info:

Beheer

Fruitbomen moeten regelmatig gesnoeid worden om de gewenste vorm te verkrijgen, fruitproductie te stimuleren en te zorgen voor meer lichtinval en luchtcirculatie. Hierdoor zullen ze minder vatbaar zijn voor schimmels en ziekten.

Snoeitijdstippen:

  • Pitfruit zoals appel en peer worden het best in de winter gesnoeid (januari-maart). Afhankelijk van het beoogde effect/vruchtopbrengst, kan het ook aangeraden zijn om pitfruit in de zomer te snoeien.
  • Steenfruit zoals kersen en pruimen worden het best na de oogst gesnoeid worden.
  • Houtig kleinfruit zoals rode bessen en stekelbessen hebben regelmatig verjongingssnoei nodig. Verjongingssnoei dient om nieuwe krachtige twijggroei te stimuleren, wat zorgt voor meer en betere vruchten.
  • Notenbomen mogen enkel in de zomer (mei – september) gesnoeid worden. Deze snoeien op andere tijdstippen kan ervoor zorgen dat de sappen van de boom uit de boom stromen, wat de boom verzwakt.

Leifruit zijn fruitbomen of -struiken die verticaal langs een muur of raamwerk worden geleid. Dit vereist regelmatig snoeien en aanbinden. Niet alle fruitsoorten kunnen goed in leivorm groeien. Enkele soorten die zich hiertoe lenen zijn peer en druif.

Praktische gids over de aanleg, de soortkeuze en het beheer van hoogstam boomgaarden.

 

Toegepast in deze projecten

×